Frankfurt | System Change Camp: "Oorlogen voeden de klimaatcrisis"

Dutschkes boek is tevens een zelfkritische analyse van de studentenbeweging. Hoeveel zelfkritiek kun je verwachten op het System Change Camp?

Fuchs: Dit jaar willen we ook de geschiedenis van bewegingen bestuderen en daaruit perspectieven voor de toekomst ontwikkelen. Leren van de geschiedenis betekent niet alleen zien wat goed ging, maar ook erkennen waar bepaalde strijdpunten faalden. We willen het verleden van onze beweging niet verheerlijken, maar ook kijken hoe we het vandaag de dag beter kunnen doen. Dat is een belangrijk onderdeel van het kamp. Blessing: Als het gaat om het specifiek aankaarten van mogelijke fouten van de klimaatrechtvaardigheidsbeweging , willen we ons als kamporganisatoren niet bemoeien. Ons doel is om een ruimte te creëren voor uitwisseling en mensen met elkaar in gesprek te laten gaan. De rest is aan de deelnemers. Dit jaar hebben we nog meer aandacht besteed aan het collectiviseren: op- en afbouwen is officieel onderdeel van het programma. Het System Change Camp is geen festival waar je naartoe gaat om te consumeren.

Klimaatkampen vormen een belangrijk onderdeel van de geschiedenis van de moderne klimaatrechtvaardigheidsbeweging sinds de jaren 2010 – misschien zelfs wel het beginpunt ervan. Welke rol speelt het System Change Camp momenteel in de beweging?

Fuchs: Ik wil deze vraag beantwoorden met mijn persoonlijke verhaal: twee jaar geleden bezocht ik voor het eerst het System Change Camp. Ik was nieuw in de klimaatrechtvaardigheidsbeweging en raakte ontroerd door het zien van zoveel mensen op één plek, die allemaal op kleine schaal probeerden een blauwdruk voor een andere samenleving te implementeren. Hier worden behoeften vervuld zonder iets terug te verwachten. En terwijl mijn eigen politieke groep misschien moeite heeft om genoeg mensen te verzamelen om het volgende project vooruit te helpen, zie je tijdens het kamp: we zijn met velen. Overal zijn stabiele groepen die strijden voor verandering. Ik keerde terug naar huis met deze hoopvolle ervaring, vol energie om mijn dagelijkse leven voort te zetten. Veel mensen ervaren iets soortgelijks: het System Change Camp geeft hoop en kracht voor het hele jaar – zelfs als je niet constant met duizenden op pad bent.

Geschiedenis is altijd een perspectief van degenen die haar vertellen. Welke rol speelt de geschiedenis van sociale bewegingen die niet uit het 'Global North' komen tijdens het kamp?

Fuchs: Deze keer zijn er twee speciale anti-imperialistische programmatenten. Er zijn veel bewegingen vertegenwoordigd die niet overwegend wit zijn, maar waarin BIPoC (Black, Indigenous and People of Color, red.) een belangrijke rol spelen. Bijvoorbeeld Debt for Climate, een groep die vanuit een antikoloniaal perspectief door het Globale Zuiden is geïnitieerd. Onder de groepen die in deze tenten opereren, bevindt zich een netwerk voor solidariteit met Palestina dat vorig jaar tijdens het kamp ontstond en zich richt op de Palestijnse vrijheidsstrijd binnen de Duitse klimaatrechtvaardigheidsbeweging. En "Resistance Connections Ukraine" richt zich op de anti-autoritaire en dekoloniale strijd in Oekraïne. Er is ook een antidiscriminatieprogramma, veilige ruimtes, antiracistische educatieve mogelijkheden en workshops voor witte mensen. Helaas ervaren BIPoC ook racisme binnen de klimaatbeweging. Het is belangrijk dat witte activisten hier meer over te weten komen om er bewuster mee om te kunnen gaan.

Zegen: Het moet duidelijk worden gesteld dat we een Duitse, overwegend blanke en christelijke groep zijn die het kamp organiseert – niet helemaal natuurlijk, maar wel met een duidelijke dominantie, zoals die bestaat bij veel klimaatrechtvaardigheidsgroepen in Duitsland. Bij de selectie van onze programma's besteden we bijzondere aandacht aan verschillende vormen van discriminatie en proberen we, met onze beperkte middelen, contact te leggen met segmenten van de burgermaatschappij wiens perspectieven wij en anderen eerder tijdens de kampen hebben gemist.

Bijvoorbeeld?

Zegen: De performance "Made in Germany – Duitse wapens, wereldwijde sporen van geweld" gaat in op hoe we omgaan met de koloniale erfenis van Duitsland en welke rol Duitse wapenexport wereldwijd speelt. Tegelijkertijd vertelt het het verhaal van de verbannen Iraanse kunstenaar Ali Fathi, die al lange tijd een artistiek activist is tegen de wapenexport vanuit Duitsland. Mensen zoals hij, die dergelijke kwesties vanuit gemarginaliseerde posities aankaarten, hebben een platform nodig – en dat proberen we te bieden. Dit omvat externe tenten waar groepen autonoom het programma kunnen vormgeven. Dit brengt vele perspectieven naar het kamp die voorheen niet vertegenwoordigd waren.

Tot nu toe heeft de klimaatbeweging zich nog niet echt beziggehouden met de oorlogen in deze wereld.

Zegen: Ik ben des te blijer dat er dit jaar zoveel bijdragen zijn aan antimilitarisme, zoals een paneldiscussie over militarisme en de klimaatcrisis door Ende Gelände. Oorlogen veroorzaken leed en wakkeren de klimaatcrisis aan . Omgekeerd kunnen de gevolgen van klimaatverandering conflicten veroorzaken. Er ontstaan momenteel verschillende groepen die deze thema's combineren, zoals "Public Transport Not Tanks" in Görlitz: hun doel is om te voorkomen dat een treinwagonfabriek wordt omgebouwd tot een tankfabriek.

Is de vredesbeweging ook vertegenwoordigd in het kamp, bijvoorbeeld in de vorm van de Duitse Vredesvereniging – Verenigde Oorlogsverzetsstrijders (DFG-VK)?

Zegen: Ik kan zo uit mijn hoofd niet zeggen of er traditionele vredesbewegingen aanwezig zullen zijn. In plaats daarvan is de Interventionistische Linkerzijde van Frankfurt verantwoordelijk voor enkele reportages over oorlog, bewapening en de klimaatcrisis. Ze zullen ook verslag doen van het kamp en de Rheinmetall Entwarmnen-acties eind augustus in Keulen.

Naar welke andere programmaonderdelen kijk je uit?

Fuchs: Het is moeilijk om er één te kiezen. Ik kijk ernaar uit om meer te leren over perspectieven uit het Zuiden. Zo is er een workshop waar mensen praten over de impact van de klimaatcrisis in Syrië. Ook boeiend zijn onderwerpen als zorg, economische theorie en activistische organisaties: hoe vind ik een groep? Hoe voorkom ik een burn-out? Wanneer zoveel mensen samenkomen, zijn er veel verschillende interesses – en een divers programma is het beste wat je kunt bieden.

Vorig jaar vond het kamp plaats in Thüringen, met als focus antifascisme en de verrechtsing. Jullie probeerden ook contact te leggen met de lokale bevolking. Hoeveel deelnemers verwachten jullie deze keer, en richten jullie je specifiek op de lokale bevolking?

Fuchs: We verwachten zo'n 1.000 deelnemers. Er zijn formats waarbij inwoners van Frankfurt betrokken zijn, zoals kamprondleidingen of een demonstratie die eindigt op het kamp. We netwerken al maanden met lokale groepen in Frankfurt en mobiliseren ons ook specifiek in de omliggende wijken.

Waarom werd Frankfurt als locatie gekozen?

Zegen: Natuurlijk was de centrale ligging een belangrijke factor bij de keuze van de locatie. Maar het past ook perfect bij ons motto: Frankfurt is een belangrijke plek voor sociale bewegingen – van de protesten tegen de West Runway in de jaren 80 tot de Occupy-beweging in de jaren 2010.